لعیا نورانی زنوز / مشارکت سیاسی طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها را دربرمی‌گیرد که از طریق آن افراد با ابراز نظرات خود سعی می‌کنند در تصمیم‌گیری‌های مهمی که بر زندگی‌شان تاثیر می‌گذارد مشارکت داشته باشند، این فعالیت‌ها از توسعه تفکر در باب مسائل اقتصادی و اجتماعی گرفته تا فرایند پیوستن به یک گروه‌های سیاسی و شرکت در انتخابات را شامل می‌شود، در واقع شرکت در انتخابات که یکی از مولفه‌های اساسی عبارت میهن‌پرستی است، ابزار اصلی مشارکت در سیاست است.
به گزارش نای قلم، مشارکت سیاسی یک امر بسیار مهم در کشورها است چرا که به مردم این امکان را می‌دهد که نمایندگان منتخب خود را پاسخگو نگه دارند و در نحوه اداره کشورشان نقش داشته باشند، بنابراین تضمین می‌کند که شهروندان در تصمیم‌گیری‌های حیاتی سهیم هستند.
اما سوالی که به دنبال آن هستیم این است که رسانه‌ها چه تاثیری بر رفتار انتخاباتی اعم از مدیریت، کنترل، نظارت و هدایت روندهای انتخاباتی دارند؟
اگر اطلاعات و آگاهی را کلید مشارکت در انتخابات بدانیم پرواضح است که رسانه‌های جمعی و دسترسی به اطلاعات، به شهروندان این امکان را می‌دهد که ترجیهات خود را با ترجیهات یک گروه و حزب سیاسی و یا نامزدها مطابقت دهند و در مورد اینکه به کدام یک از آلترناتیوهای سیاسی رای دهند، تصمیمات مستدل بگیرند. از این رو افراد آگاه‌تر نسبت به افرادی که آگاهی کمتری دارند، تمایل بیشتری به شرکت در انتخابات دارند.
به عبارتی، امروزه و در عصر ارتباطات افزایش دسترسی به اطلاعات از طریق رسانه‌ها منجر به دموکراتیک شدن گفتمان سیاسی شده است و می‌توانیم ادعا کنیم که پیوند مثبتی بین استفاده از رسانه‌ها و اشکال مشارکت سیاسی وجود دارد، به طوری که تاکنون نظریه‌های زیادی پیرامون مرجعیت رسانه‌ها و تاثیرگذاری آنها بر افکار عمومی توسط اندیشمندان علوم ارتباطات ارائه شده است و اکثر قریب به اتفاق آنها حاکی از این است که رسانه‌ها اولویت ذهنی و حتی رفتاری افکار عمومی را تعیین می‌کنند.
از آنجا که انتخابات و مشارکت انتخاباتی چگونگی ارتباط متقابل و مفاهمه میان دولت، مردم و نهادهای واسط جامعه مدنی را به نمایش می‌گذارد، توجه به کارویژه رسانه‌ها در انتخابات و همچنین بر حضور موثر و مبتنی بر حفظ منافع ملی از اهمیت خاصی برخوردار است که در این راستا کارگاه آموزشی «رسانه و حماسه‌ی حضور» به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد آذربایجان غربی و خانه مطبوعات استان در ارومیه برگزار شد.
* رسانه‌ها مشاوران امین در روند برگزاری انتخابات
پیشکسوت رسانه‌ای آذربایجان غربی در حاشیه این کارگاه آموزشی با تاکید بر اینکه رسانه‌ها مشاوران امین مردم و مسوولان در روند برگزاری انتخابات هستند، اشاره کرد که فعالیت و اطلاع رسانی درست رسانه ها می‌تواند اطمینان خاطر به شرکت کنندگان و مردم دهد که بتوانند با اعتماد در انتخابات شرکت کنند.
یدالله قربانی نقش رسانه‌ها و فضای مجازی در روشنگری و هدایت افکار عمومی به ویژه در موضوعاتی مانند انتخابات را خاطرنشان کرد و اینکه به عنوان اصلی‌ترین ابزار برای شکل‌دهی به جریان‌های فکری جامعه و قدرتمندترین وسیله برای فرهنگ‌سازی در هر جامعه، وظایفی مهمی برعهده دارند.
او در عین حال رسانه‌های اخلاق‌محور را یک سرمایه ارزشمند برای مردم و جامعه عنوان و تصریح می‌کند که رسانه‌ها باید ادبیات صادقانه، وحدت‌بخش، امیدوارکننده و نشاط‌آور در عرصه انتخابات را جزو اصول کاری خود قرار دهند.
این فعال رسانه‌ای سپس توصیه می‌کند، رسانه‌ها باید مراقبت کنند در دامان افرادی که با دادن وعده های غیرقابل اجرا و واهی به دنبال جلب آرای عمومی هستند؛ گرفتار نشوند زیرا کمک به این افراد جفا در حق مردم، نظام و آرمان شهدا است.
قربانی سخنان خود را اینگونه به پایان برد، هم مخاطبان و هم کسانی که از آن سود اجتماعی و سیاسی می‌برند، باید بدانند که وجدان و آگاهی دقیق و تحقیقات درست و جامع و میدانی می‌تواند کارساز بوده و شجاعت اصحاب قلم و رسانه نیز از همان دست است که همه از تمام جهات روی لبه تیغ داوری و نقد افکار عمومی قلم و قدم می‌زنند.
* رسانه‌ها یکی از ارکان جهان مدرن در پویایی دموکراسی
یکی دیگر از فعالان رسانه‌ای استان می‌گوید: با توجه به اینکه امروزه رسانه جزئی از ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور است می‌توانند ابزاری برای انتقال پیام‌های گروه‌ها و تشکل‌های سیاسی به شهروندان باشند.
شیرین شریفی می‌افزاید: رسانه‌ها به‌عنوان یکی از ارکان جهان مدرن در پویایی و شکوفایی دموکراسی نقش فزاینده‌ای به عهده دارند و از این نظر، احزاب سیاسی می‌کوشند با دسترسی به رسانه فراگیرتر، حجم نفوذ خود را در افکار عمومی افزایش داده و پیام‌های خود را به مردم برسانند.
داﻧﺶآﻣﻮﺧﺘﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﻋﻠﻮم ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اضافه می‌کند: رسانه، به‌عنوان رکن چهارم دموکراسی نقش مهمی در ایجاد سایر ارکان دموکراسی از جمله انتخابات دارد؛ چرا که رسانه‌ها به عنوان یکی از ارکان جدایی ناپذیر جهان مدرن امروز در پویایی و شکوفایی دموکراسی نقش فزاینده‌ای به عهده دارند و اگر در این میان دموکراسی را مشارکت و رقابت تعریف کنیم، نقش رسانه‌ها در افزایش مشارکت و جهت‌دهی افکار عمومی بی‌بدیل و انکارناپذیر است.
او تصریح می‌کند: در واقع رسانه‌ها، می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در مشارکت همگانی و جهت‌دهی افکارعمومی به سمت صندوق‌های انتخاباتی ایفا کنند و در کنار این نقش انکارناپذیر، برگزاری جشنواره حماسه حضور ویژه اصحاب رسانه از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی بدون تردید گامی مهم برای فعالیت هر چه بیشتر رسانه‌های استان جهت هدایت افکار عمومی و برگزاری انتخاباتی سالم خواهد بود.
*انتخابات، فرصتی برای بروز و ظهور کنش‌ها و مشارکت مردمی
مسئول سازمان فضای مجازی سراج آذربایجان غربی یکی دیگر از شرکت‌کننده‌های کارگاه «رسانه و حماسه‌ی حضور» است.
میرمهدی سیدرضایی می‌گوید: در ساختار سیاسی کشورها رویداد انتخابات، فرصتی برای بروز و ظهور کنش‌ها و مشارکت مردمی در عرصه سیاسی بوده و بسیاری از افراد که به آینده کشور علاقه مندند از طریق این اتفاق دنبال تاثیرگذاری و فعالیت هستند .
این فعال رسانه‌ای اظهار می‌دارد: در۴۰ روز آینده که انتخابات مجلس برگزار می‌شود خود دارای پیام‌های ویژه سیاسی با تاثیرگذاری داخلی و خارجی بوده و منجر به شکل‌گیری ایران قوی است .
او اضافه می‌کند: از جمله پیام‌های داخلی می‌توان تاکید بر اهمیت جایگاه مجلس بر نظارت و اصلاح قوانین و کمک به شکل‌گیری مجلس قوی جهت نظارت بر دستگاه‌های اجرایی است .
سیدرضایی سپس با اشاره به پیام‌های ویژه سیاسی با تاثیرگذاری خارجی، ادامه می‌دهد: با مشارکت بالا ضمن بالا بردن سطح اقتدار و وجه سیاسی کشور در سطح جهانی منجر به قدرت گرفتن مسئولان در گفتگوهای بین‌المللی و پیش بردن منافع کشور در منازعات و تنش‌های بین‌المللی بالا می‌شود.
این فعال رسانه‌ای سپس به نقش رسانه‌ها اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: رسانه‌ها به عنوان محور مهمی در اتفاقات سیاسی از جمله انتخابات می‌توانند با ارایه تصویر واضح در مورد کنش‌های سیاسی فضا را برای مشارکت مردم فراهم کنند، البته در این بین نحوه حضور و فعالیت رسانه‌ها در این رویدادهای ملی نیز مهم است.
او خاطرنشان می‌کند: رسانه‌ها باید ضمن توجه و تاکید بر اهمیت مشارکت در حل مشکلات کشور و همچنین بر ارایه تصویر درست از نیازمندی‌های عمومی و اساسی کشور بر روی شاخصه‌های نماینده تراز برای مجلس تمرکز داشته و تلاش کنند آنها را با نگاه تیزبینی در اختیار مردم قرار دهند .
سیدرضایی اذعان می‌دارد: فرصتی که رسانه‌ها برای عموم مردم در راستای شناخت درست نامزدها فراهم می‌کنند منجر به انتخاب‌های درست می‌شود و این عاملی برای شکل دادن به مجلس قوی جهت شکل گرفتن ایران قوی است .
به گفته این فعال رسانه‌ای، هرچند رویداد انتخابات از جمله مجلس فرصتی برای فعالان رسانه‌ای فراهم می‌کند تا در ارتباط با نامزدها برای رشد مالی خود اقدام کنند اما باید به این امر توجه کنند رسالت قلم و خبرنگاری رسالت بر راست‌گویی و درستکاری در انتشار مطالب خبری است.
* رسانه‌ها به عنوان افسران جنگ نرم نظام و کشور هستند
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی می‌گوید: رسانه‌ها به عنوان افسران جنگ نرم نظام و کشور هستند که در برهه‌های مختلف در کنار نظام بودند.
علیرضا نوروزی اظهار می‌دارد: ایران اسلامی در 11 اسفندماه یک حادثه‌ی تاریخی و انقلابی دیگری را نیاز دارد که همگی دست به دست هم دهیم و نشان دهیم که همچنان ایران عزیز ایرانی است که در قلب‌های ما جای دارد.
وی می‌افزاید: رسانه‌نگاران با ايفاي نقش مهم در تحولات سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي كشور طلايه‌داران مشاركت حداكثري و حضور آگاهانه در انتخابات به شمار مي‌روند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اضافه می‌کند: تولید محتواهای رسانه‌ای در راستای نشاط‌افزایی سیاسی در جامعه به‌منظور افزایش مشارکت در انتخابات، اهمیت این رویداد مهم را دوچندان می‌کند.
نوروزی می‌گوید: انتظار می‌رود رسانه‌ها، در شرایط کنونی که دشمنان و جریان‌ها و رسانه‌های مخالف با نظام اسلامی با توطئه‌های گوناگون درصدد ناامید کردن مردم و کاهش مشارکت حداکثری هستند، با حضور فعال در میدان اجازه کارشکنی به آنها را ندهند.
*انتخابات؛ آینه تمام‌نمای مردمسالاری دینی
رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی هم انتخابات را آینه‌‌ی تمام‌نمای مردمسالاری دینی و دموکراسی عنوان می‌کند و می‌گوید: شرایط تاریخی فعلی بر همگان مبرهن است و مقام معظم رهبری نیز در دیدارهای مختلف به صورت شفاف اهمیت و حساسیت انتخابات را تبیین کرده‌اند.
عتباتی با اشاره به تدبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی برای تحقق چهار اصل "امنیت، مشارکت، سلامت و رقابت" در انتخابات پایان امسال می‌افزاید: باید تمام امکانات خود را برای تحقق چهار اصل مورد انتظار رهبر انقلاب به کار گیریم.
وی اضافه می‌کند: رسانه‌ها در راستای تحقق چهار راهبرد عنوان شده از طریق جهاد تبیین، روشنگری و دعوت به مشارکت نقش محوری دارند.
رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی با بیان اینکه یک قانون خوب و ارزشمند می‌تواند چندین نسل را در حوزه‌های مختلف تضمین کند، تصریح می‌کند: مجلس یک نهاد تقنینی و نظارتی با اهرم‌های بسیار قوی است که با قانونگذاری فنی، دقیق، به‌روز و با توجه به نیازمندی‌های جامعه در بخش‌های مختلف می‌تواند نقش پررنگی ایفا کند، لذا یک رای و حضور آحاد مردم پای صندوق‌های رای تضمین‌کننده تقنین فنی، کارشناسی، دقیق و متناسب با نیازهای جامعه است و رسانه‌ها باید این مهم را برای شهروندان عادی تبیین کنند.
او نقش رسانه‌ها در بحث رقابت را تشریح می‌کند و اظهار می‌دارد: رسانه‌ها باید توانمندی‌ها و ظرفیت‌ها را تبیین و روشنگری کنند نه اینکه عبد و عبید کسی شوند و با چشم و گوش بسته قلم فرسایی کنند.
عتباتی ادامه می‌دهد: در این عرصه برخی افراد که استحقاق نمایندگی مجلس را ندارند تلاش می‌کنند که با استفاده از ظرفیت رسانه خود را به کرسی مجلس برسانند لذا این موضوعات را باید به جد در عرصه رقابت، روشنگری و تبیین کنیم.
رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی سپس با بیان اینکه رسانه‌ها رکن چهارم دموکراسی و نمایندگان افکار عمومی در جامعه هستند، خاطرنشان می‌کند: رسانه‌نگاران باید با آسیب‌شناسی انتخابات گذشته کمک کنند تا یک انتخابات سالم و بدون تخلف برگزار کنیم. هنر این است که قبل از برگزاری انتخابات بتوانیم پیشگیری‌ها را تقویت و از تخلف جلوگیری کنیم.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه امنیت در انتخابات جزو ثمره‌های انقلاب است، می‌گوید: انتخابات گذشته در امنیت کامل برگزار شده و هیچ حادثه خاص امنیتی نداشتیم، در این زمینه نیز رسانه‌ها می‌توانند نقش‌آفرینی کنند.
وی با تاکید بر اینکه شایسته‌گزینی و انتخاب اصلح مورد توجه رسانه‌ها و مردم در انتخابات پیش رو باشد، اذعان می‌کند: باید مصالح و منافع ملی را بر منافع شخصی ترجیح دهیم لذا در این راستا از اقشار مختلف جامعه انتظار می‌رود شایسته‌گزینی و انتخاب اصلح را در انتخابات پیش مدنظر قرار دهند.
عتباتی با اشاره به اینکه در تلاش هستیم همه مجریان و ناظران انتخابات، قانون را مبنای کار خود قرار دهند و همه رفتارها و اقدامات در چارچوب قانون باشد، می‌گوید: رعایت قانون در تمام آیتم‌ها از ویژگی‌های اصلی یک کاندیدا است. کسی که در زندگی عادی، محیط کار، دانشگاه، تحصیل به ویژه در تبلیغات قانون را رعایت نمی‌کند و حاضر است برای جذب رای مردم تمام دستاوردهای نظام را زیر پا بگذارد یقین بدانید در مجلس هم پایبند الزامات قانونی نخواهد بود و وظیفه رسانه‌هاست که در فضای اخلاقی و قانونی این مسائل را تبیین و فرهنگ‌سازی کنند.
وی در ادامه اظهار می‌دارد: با استفاده از تجربیات ارزشمند انتخابات گذشته در استان و سایر استان‌ها برنامه‌های خیلی خوبی برای پیشگیری از تخلفات به ویژه در ایام تبلیغات داریم.
رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه رسانه‌ها باید به قاعده‌مند و ضابطه‌مند شدن فعالیت در عرصه انتخابات کمک کنند، توصیه می‌کند: همه‌ی مسئولان از نقدهای سازنده و دلسوزانه استقبال می‌کنیم اما ضروری است رسانه‌نگاران وجدان، انصاف و عدالت را در عملکرد خود مدنظر قرار دهند.
گفتنی است، 94 داوطلب انتخابات مجلس در ارومیه تایید صلاحیت شدند. متوسط رقابت داوطلبان برای هر کرسی انتخابات مجلس در آذربایجان غربی، حدود ۲۰ نفر برآورد شده است.
دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی همزمان با انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری روز جمعه ۱۱ اسفند ماه برگزار می‌شود.
انتهای پیام/