محمدعلی خالق نژاد / یکی از مظاهر و ستون های اصلی دموکراسی و مردم سالاری انتخابات است. انتخابات در نظام‌هاي مردم سالار کارکردهای ممتازی دارد که اهمیّت آن برهیچ احدی پوشیده نیست و ضرورت توجّه به آن را بيش از پيش آشکار می سازد. در مروری کارشناسانه بر روي این مسئله حیاتی می توان آیتم هایی را به منزله مهمترین کارکردهای انتخابات برشمرد که مهمترین آنها به شرح ذیل می باشد :
۱- انتخابات عالی ترین مظهر حضور مردم در عرصه سياسی و مهمتر ین مجراي تحقق حاکمیّت مردم است. نظام مردم‌سالار نظام حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش، نظام داشتن حکومتی مثبت از حاکمیّت مردم و پاسخگویی در برابر مردم است به یک معنی نظامی از مردم و برای مردم است .
۲- انتخابات فرصت مغتنمی است برای مردم تا دیدگاه ها و نظرات خودشان را نسبت به شیوه های حکومت داری و مدیریّت یک حکومت مردم سالارانه ابراز دارند و اگر نسبت به آن نا رضایتی هم داشته باشند با برگزاری انتخابات کسی یا گروهی دیگر را که مناسب تر، باکفایت تر می شناسند جایگزین کنند. بدینوسیله سيستم سياسی رو به اصلاح و تکامل تدریجی پیش خواهد رفت .
۳- یکی دیگر از مهمترین کارکردهای انتخابات قاعده مند کردن انتقال قدرت سياسی از گروهی به گروه دیگر ، از جناحی به جناح دیگر است.فقدان قاعده ای برای انتقال و بازتوزیع قدرت سياسی و مسئولیّت اداره جامعه، مصائب سياسی گوناگونی به دنبال خواهد داشت.
انتخابات مشارکتی، رقابتی و عادلانه به گروه‌هایی که برای قدرت سياسی رقابت می کنند تضمین می دهد که بهترین و مطمئن ترین راه و شیوه کسب قدرت حضور و مشارکت در انتخابات و حضور در پای صندوق‌هاي رأي می باشد نه قهر و تحریم کردن آن چرا که کسب قدرت از راه انتخابات ضمن دارا بودن مشروعیت لازم از سوی مردم مسالمت آمیز ترین شیوه در رسیدن به اریکه قدرت است.
۴- انتخابات زمینه های لازم برای چرخش نخبگان و دگرگونی در بخش هايي از گروه حاکمه را بطور مستمر فراهم می کند. در یک نطام مردم سالار، قدرت همواره در چرخش است و بطور مداوم دست به دست شده و هیچ کس برای همیشه از دست یابی به قدرت محروم نمی شود.
۵- برگزاری انتخاباتي با مشارکت بالا، احساس مسئولیت نظام در مقابل خواسته های جامعه را افزایش می دهد .
۶- انتخابات و فضای پرشور و رقابتي پيشاانتخاباتی موجب افزایش آگاهی های سياسی، اجتماعی ملّت شده و فضای مناظرات و جلسات و نشست ها و گعده های تبلیغاتی نامزدها زمینه آگاهی مردم از وضعیّت کشور در حوزه های مختلف را فراهم می آورد.
۷-سازماندهی انتخابات واقعی با افزایش مشارکت وگسترش رقابت سیاسی بین گروه‌های مختلف سياسی، اجتماعی بستری مناسب برای رقابت تشکل های موجود در جامعه به وجود می آورد و حتّی شرایط وزمینه هاي لازم برای بروز و ظهور گروه‌های جديد سیاسی، اجتماعی فراهم می شود. براساس این مؤلفه انتخابات به منزله عرصه مبارزه دررقابت گروهها با بسط علايق خودشان آشنا کرده و باور شهروندان را به رعایت ارزش های مردم سالارانه تقویت می کند. ازدیگر سورقابت مسالمت‌آمیز بین گروهها و جناح های سياسی را برای تصاحب قدرت نهادینه کرده و موجب تقویت آنها می شود.
۸- در نهایت و آخرین و مهم ترین کارویژه انتخابات و مشارکت سياسی مردم در تعیین سرنوشت سیاسی خودشان خنثی سازی توطئه ها و تهدیدات دشمنان و بدخواهان نظام است که در عین حال موجب افزایش
اقتدار نظام اسلامی و امنیّت ملّی کشور شده و پیامدهای مثبت منطقه‌ای و بین المللی برای هر نظام سياسی در پی خواهد داشت.
اگر چنانچه این موارد باهم تلفیق و ممزوج گردیده و با شیوه های اصولی به کار گرفته شوند به قطع و یقین دست آوردهای مطلوبي نیز در پی خواهد داشت که اهمّ آن در پی می آید.
*مهمترین دستاورد شرکت در انتخابات چیست؟
آن چه به عنوان کلیدی ترین محور و نیز مهمترین دستاورد انتخابات می تواند مورد توجه جدی قرار گيرد مسئله "کارآمدی" است.کارآمدی تابدانجا در مسئله مدیریت کشور اهمیّت دارد که می تواند شاخصه ای برای مشروعیّت داشتن یا مشروعيّت نداشتن درنظام اسلامی قرار گیرد.براین مبنا باید اذعان نمود که کارآمدی و مشروعیّت درنظام مردم سالار وحیطه مدیریتی کشور لازم و ملزوم هم هستند.بطوریکه مشروعيّت همه کارگزاران ومنتخبین برآمده از انتخابات بسته به انجام وظیفه وکارآیی بهینه درانجام وظيفه است.
ازیک منظر می توان گفت همه ملاک ها ومعیارهایی که برای انتخاب کارگزاران نظام اسلامی مشخص شده معطوف به کارآمدی است.بنابراین کارآمد سازی نظام جمهوری اسلامی ایران را می توان یکی از دستاوردهای مهم انتخابات به شمار آورد.
حفظ کارآمدی وتوان یک حکومت درایجاد وحفظ این عقیده درمردم که نهادهای سیاسی موجود شایسته ترین نهادها برای جامعه است ارتباط مستقیمی در حمایت وپشتیبانی مردم وحقانیّت حکومت درنزد آنها دارد.اگر مردم کارآمدی را در مسئولان کشور مشاهده کنند اعتقاد شان به آنها ونظام اسلامی واسلام روزبروز بیشتر خواهد شد .
همچنانکه بنیان گذار کبیر جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) می فرمایند: "...اگر مردم پشتیبان حکومتی باشند این حکومت سقوط نخواهد کرد ،اگر یک ملّت پشتیبان یک رژیمی باشند این رژیم ازبین نخواهد رفت ."(صحیفه امام جلد۸ص۳۷۲) ویااینکه مقام معظم رهبری درهمین رابطه فرمودند :" مشروعيت و کارآمدی همه ما وابسته به انجام وظیفه وکارآیی در انجام وظیفه است هرچه کارآمدی نباشد مشروعيت هم ازبین می رود.(۱۳۸۳/۶/۳۱ بیانات در دیدار بااعضای مجلس خبرگان رهبری)
بنابر این ازیک منظر می توان گفت همه ملاک ها و معیارهایی که برای انتخاب کارگزاران نظام اسلامی مشخص شده است معطوف به کارآمدی است .
🔰فعال رسانه ای، مطبوعاتی