 |
1402/11/24 |
| حکمت کریمانه |
| نگاهی به حکمت نغز در اشعار طنز استاد کریمی مراغه‌ای (3و پایان) |
|
نویسنده: مصطفی قلیزاده علیار دفاع از حقوق زنان خانه دار: استاد کریمی یک شاعر فرزانه و سنتی تمام عیار است و هرگز در لباس و رفتار و گفتارش، ادا و اطوار روشنفکرمئاب ها درنیاورده و تحت تاثیر رفقای روشنفکر و امروزی قرار نگرفته است، در بحث خانواده و رعایت موازین شرعی و سنتی هم از اول به روش نیکوی مذهبی و بومی استوار مانده است. وی گر چه در موارد بیشماری زنان را – همانند مردان - به خاطر برخی مسایل مثل عدم رعایت عفت، اسراف، مدپرستی، خیانت و ... مذمت کرده، اما از حقوق زن هم در کمال واقع بینی دفاع می کند از جمله در شعر زیبای «عورتین ووران دولتین وورار» در جلد اول رنگارنگ، که محاسن زن خانه دار و آبرومند و خدمتگزار را بر می‌شمارد و مردان متعصب بی‌فکر را به واقع بینی و رعایت انصاف در حق همسرشان فرامی‌خواند: اگر واردور مروتدن نشانه عیالون دؤگمه ییخما، خانمانون سنون بوینوندا قارداش حقی چوخدور سایوم قوی بیلگیلن سود و زیانون کنیزوندور سنه ائلر اطاعت رفیقوندور انیس و همزبانون قراوولدی سنه ائلر اطاعت اونون چیگنینده عرضون، مال و جانون استاد کریمی در شعر فارسی «در وصف زن» (دوبیتی¬های پیوسته) هم به این موضوع می‌پردازد و صریحاً می‌گوید: الا، زن از لحاظ نازنینی بمانند عسل باشد به سینی حیا سرپوش آن است، ار نباشد شود فاسد دگر سودش نبینی! اگر در زندگانی زن نباشد چراغ زندگی روشن نباشد بلی، زن مرد را آب حیات است الهی خانه ای بی زن نباشد! افشای ریاکاری باخما حاجی دکانه ووروب آیه‌ی نوری تابلوداکی بسم الله رحمانه اینانما سایما قاپونون اوسته یازوب «نصر من الله» یار قلبینی باخ حیله شیطانه اینانما حاجی مشهدی، کبلایی، شیخ، آدینه اویما یوز دفعه بیری گئتسه خراسانه اینانما مین دفعه اگر کعبه یه گئتسه خر عیسا حاجی دئسه هر کیمسه او حیوانه اینانما رباخوار ای منکر اولان آیه‌ی قرآنه رباخوار ای مذهبینی ائیلن افسانه رباخوار سندن اولان اولاد داخی مسجده گلمز قرآنی آیاقلار، نمازا قدّینی اگمز الله و پیمبر تانیماز، موعظه بیلمز بالمرّه اولار دینیله بیگانه رباخوار همدست اولاجاق حیله ده شیطانه رباخوار نوحه خوان بی عمل نوحه خوانسان سوزی اون سطر اوخی، دفتردن اوخی نه کی یوز سطر اوخی، از، تؤک یئره، ازبردن اوخی شمری بیر لحظه ده میندیرمه حسین سینه سینه کربلاده شه دین ووردوغو خنجردن اوخی قتلگهدن آتیلوب قاچماگیلان شامه طرف ایلده بیر دفعه ده گل حُرّ دلاوردن اوخی هی آغلا حسینه، نه اروج توت نه نماز قیل گؤز یاشون آپارسا سنی رضوانه، اینانما! نقد شعر و شاعران کریمی گر چه خود شاعر است اما اصناف مختلف شاعران (نوپرداز، اهل ادعا و ...) هم از نیش نقد زهرآگین او در امان نمی مانند. او به شعر سنتی و شاعران کلاسیک نگاهی اعجاب آمیز و تحسین برانگیز دارد و از بزرگان شعر و شاعری همواره با احترام یاد می‌کند، اما پدیده شعر نو و سپید و جماعت شاعران پرادعا را به تازیانه نقد گزنده طنز بسته، با تعابیر فکاهی به تمسخرشان می نشیند: شاعرلریمیز پوخلادیلار صنعت شعری اولدو هره بیر صاحب دیوان دئدی مرسی 139 بازار شعر و شاعری سیندیردی شعر نو خلق اولدی جمله هرزه و هذیانه مشتری آز وئرگیلن بو خلقه نصیحت کریمیا کیمدور بو عصرده بئله دیوانه مشتری! و پوزخند می زند به شاعران اهل ادعا و تو خالی: شاعرده بو سؤزلر چوخ اولار ائیلمه باور معده یئلیدی دولدوروب انبانه اینانما! هر شاعر اؤزین گرچه بولر سعدی دوران تا باخمامیسان یازدیقی دیوانه اینانما شکرانه شعر کریمی همواره تحسین مخاطبانش را برانگیخته و به گفته درست بعضی از فرزانگان، او پرمخاطب‌ترین شاعر معاصر است و خود نیز به جایگاه منحصر به فردش در عرصه شعر بخوبی آگاه است و در برخی سروده هایش از جمله در مقطع شعر ارزشمند «والفجر لیالٍ عشر» به شیوه مفاخره می‌گوید: فخر ائله «کریمی» جان، بو عصرده شاعرسن بیر نعمت عظمادی، اؤز طبیعیوه شاکرسن آرایش اشعاره مشاطه ماهرسن احسن لره لایق سن، بَه بَه‌لره تاجرسن اوستادیوه صد رحمت، پرورده ی «ذاکر»سن بیز طالب غفرانیق، والفجر لیالٍ عشر
|