لعیا نورانی زنوز

ارومیه، شهری با سابقه‌ای دیرینه در حوزه فرهنگ و نشر، از نخستین مراکز چاپ در شمال‌غرب کشور به‌شمار می‌رود. چاپخانه‌های این شهر که روزگاری با حروف سربی و ماشین‌های دستی صفحات فرهنگی و علمی را تولید می‌کردند، امروز به مجموعه‌ای از واحدهای مدرن و پیشرو تبدیل شده‌اند که علاوه بر پاسخگویی به نیازهای داخلی، بخشی از تولیدات خود را به استان‌های همجوار و کشورهای هم‌مرز صادر می‌کنند.

صنعت چاپ در ارومیه، تلفیقی از هنر، دانش فنی و سرمایه‌گذاری‌های مستمر است و با گذشت بیش از دو قرن، همچنان نقش مؤثر خود را در فرهنگ، اقتصاد و اشتغال استان حفظ کرده است. صبح امروز، 25 نفر از خبرنگاران، فعالان فرهنگی و نمایندگان رسانه‌های محلی از سه چاپخانه پیشرو در ارومیه بازدید کردند تا با ظرفیت‌های فنی، طراحی و تولید و چالش‌های عملی فعالان این حوزه بیشتر آشنا شوند.

به گفته رئیس گروه رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، این بازدید با هدف معرفی توانمندی‌های صنعت چاپ استان، حمایت از فعالان این حوزه و آشنایی با ظرفیت‌های فنی، طراحی و تولید چاپخانه‌ها برگزار شد.

خدیجه رستمی‌نژاد، خاطرنشان می‌کند: خبرنگاران ضمن مشاهده مراحل مختلف تولید، با مدیران و کارشناسان چاپخانه‌ها به گفت‌وگو پرداختند و از ماشین‌آلات پیشرفته چاپ افست، فلکسو و هلیو تا فرآیندهای خدمات پس از چاپ و بسته‌بندی بازدید کردند. این بازدید فرصتی بود تا با چالش‌ها و ظرفیت‌های فنی، اقتصادی و نوآوری‌های این صنعت بیشتر آشنا شوند.

وی تصریح می‌کند: بازدید امروز نه تنها فرصتی برای گزارش خبری بود، بلکه فضایی آموزشی و تعامل‌محور ایجاد کرد تا خبرنگاران و فعالان صنعت چاپ، تجربه و دانش خود را به اشتراک بگذارند و با دغدغه‌ها و چشم‌اندازهای توسعه این صنعت آشنا شوند.

چالش‌های عملی فعالان چاپخانه‌ها

مدیرمسوول چاپ افست وزرا در حاشیه بازدید خبرنگاران در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار نای قلم، گوشه‌ای از چالش‌های عملی فعالان صنعت چاپ را بیان می‌کند و با نگرانی از قطع برق و تأثیر آن بر دستگاه‌ها می‌گوید: با قطعی برق، برد دستگاه‌ها ایراد پیدا کردند و متأسفانه با مراجعه به شرکت برق پاسخ مناسبی دریافت نکردیم.

او می‌افزاید: تأمین قطعات یدکی چاپخانه‌ها نیز با مشکلات جدی مواجه است، چرا که بیشتر تجهیزات و قطعات از کشورهای آلمان و فرانسه وارد می‌شوند و تحریم‌ها روند تامین آن‌ها را کند و پیچیده کرده است.

مشکل دیگری که مسیر تولید را دشوار کرده، تأخیر در ترخیص دستگاه‌ها از گمرک است. مدیر چاپخانه در این باره توضیح می‌دهد: ترخیص تجهیزات گاهی تا شش ماه طول می‌کشد، در حالی که طبق روال معمول این فرایند باید حداکثر بیست روز به طول انجامد.

این چالش‌ها، تنها نمونه‌ای از فشارهایی است که فعالان صنعت چاپ با آن دست به گریبان‌اند و بر تولید، اشتغال و ارائه خدمات به مشتریان تأثیر مستقیم می‌گذارد.

وی با قدردانی از حمایت‌های اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه می‌کند: حمایت‌های مالی و اعطای وام‌های تبصره‌ای موجب شده است چاپخانه‌ها بتوانند فعالیت‌های خود را توسعه دهند و امیدواریم این حمایت‌ها استمرار داشته باشد تا ظرفیت چاپخانه‌ها افزایش یابد و تولید بزرگ‌تر و با کیفیت‌تری ارائه شود.

در حاشیه این بازدید، همچنین گفت‌وگوی اختصاصی با رستا توسلی، مدیرعامل چاپ طلا انجام شد؛ مدیری که سال‌هاست در این صنعت فعالیت می‌کند و از نزدیک با چالش‌های تولید و واردات مواد اولیه دست‌وپنجه نرم می‌کند.

وی می‌گوید: مشکلات امروز فقط مشکل من نیست؛ مشکل همه صنعتگرهاست. ما حتی بدون نیاز به ارز دولتی حاضر بودیم با منابع خودمان مواد اولیه وارد کنیم، اما باز هم موانع اداری سد راه‌مان می‌شود. روندهای ثبت سفارش و تخصیص ارز آن‌قدر پیچیده شده که فعالیت عادی اقتصادی هم به یک اتفاق نادر تبدیل شده است.

توسلی با بیان اینکه این چاپخانه با بیش از ۸۰ نیروی کار فعال در زمینه تولید لفاف‌های صنعتی مشغول به فعالیت است، سخنان خود را این‌گونه پایان می‌دهد: تولید حمایت نمی‌خواهد، مانع نمی‌خواهد. اگر قوانین دست‌وپاگیر برداشته شود، همین مردم و همین صنعتگران می‌توانند کشور را جلو ببرند.

سرمایه‌گذاری و چشم‌انداز صنعتی

رئیس هیأت مدیره اتحادیه چاپخانه‌داران آذربایجان غربی، هم در جمع خبرنگاران به سرمایه‌گذاری‌های لازم برای تجهیز چاپخانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: یک چاپخانه صنعتی امروز نمی‌تواند با سرمایه‌های کوچک فعالیت کند. تجهیز یک چاپخانه به سیستم‌های جدید حداقل ۵۰ میلیارد تومان نیاز دارد و برای خرید مواد اولیه نیز ۱۰ تا ۲۰ میلیارد تومان سرمایه در گردش لازم است. ورود ماشین‌آلات خارجی به دلیل تحریم‌ها دشوار شده است.

هادی شادلو، خاطرنشان می‌کند: هر ریالی که در یک چاپخانه سرمایه‌گذاری می‌کنیم، زمینه ایجاد ۳۰ تا ۴۰ شغل مستقیم و تعداد بیشتری شغل غیرمستقیم در حوزه طراحی، بازاریابی و صنوف مرتبط را فراهم می‌کند. حمایت‌های ویژه از صنعت چاپ باید هم از منظر فرهنگی و هم صنعتی مدنظر قرار گیرد.

او همچنین درباره تعامل با استاندار و معاونت اقتصادی اظهار می‌دارد: اهمیت صنعت چاپ تنها به دستگاه‌ها محدود نمی‌شود؛ این صنعت در حوزه بسته‌بندی، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و اجتماع اثرگذار است.

حمایت‌ها و ظرفیت‌های استان

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، هم در این بازدید بر اهمیت صنعت چاپ به عنوان تلفیقی از هنر و فناوری تأکید می‌کند و می‌گوید: چاپ در اصل یک هنر است، اما گسترش آن باعث شده امروز به صنعتی اثرگذار و پویا تبدیل شود. خوشبختانه با تلاش اعضای اتحادیه چاپخانه‌داران و فعالان این حوزه، این صنعت در استان رشد چشمگیری داشته است.

علیرضا نوروزی، بیان می‌کند: در استان ما ۴۴۳ واحد چاپی فعال هستند که از این تعداد، ۲۴۳ واحد در شهرستان ارومیه قرار دارد. بیش از ۱۴۵۳ نفر در این صنعت مشغول به کارند و چاپ از جمله مشاغل پُراشتغال و پایدار است.

وی ادامه می‌دهد: با پرداخت بیش از ۲۷ میلیارد تومان تسهیلات از محل تبصره‌های ۱۶ و ۱۸، ۷۰ شغل مستقیم و ده‌ها شغل غیرمستقیم ایجاد شده است. استان ما به خاطر هم‌مرزی با سه کشور، ظرفیت ویژه‌ای برای توسعه صنعت چاپ دارد و بخشی از تولیدات چاپی ما به کشورهای همسایه صادر می‌شود.

نوروزی درباره طرح ایجاد شهرک صنفی چاپ در ارومیه توضیح می‌دهد: این شهرک با هدف سامان‌دهی واحدهای پراکنده و فراهم کردن زیرساخت‌های تخصصی برای فعالان چاپ طراحی شده است. با همکاری استانداری و مقامات استانی، امیدواریم این شهرک به‌زودی شکل گیرد تا چاپخانه‌داران بتوانند با تمرکز و آرامش بیشتری فعالیت کنند.

بازدید از چاپخانه‌ها در حالی به پایان رسید که بوی مرکب و رنگ هنوز در فضای ذهن خبرنگاران باقی بود. صنعتی که روزگاری تنها هنر قلم و کاغذ بود، امروز با تلاش و همدلی فعالانش به صنعتی پویا و اشتغال‌زا بدل شده است. در میان صدای دستگاه‌ها و سخنان صادقانه مدیران، پیام واحد شنیده می‌شد: چاپ زنده است، می‌خواهد بماند و اگر مسیرش هموار شود، آینده‌ای روشن برای استان رقم خواهد زد.

انتهای پیام/