پریسا حمیدی/ کودکان نسبت به محیط زیست خود مقاومت کمتری دارند و از این جهت آسیب‌پذیرتر هستند. از سوی دیگر آموزش بهداشت محیط زیست به کودکان ضروری است. این کار باعث حفظ بهتر محیط زیست می‌شود. اما نمی‌توان انکار کرد که مدارس به ندرت درباره خطرات مواد سمی و آلوده در محیط زیست به دانش آموزان آموزش می‌دهند. اگر هم آموزشی صورت می‌گیرد، بسیار محدود است.

کارشناسان و متخصصان محیط زیست نشان می‌دهند که دانش آموزان تنها با برخی از این موضوعات آشنا هستند و درباره برخی موضوعات دیگر آموزش نمی‌بینند. این در حالی است که دانش آموزان علاقه مند هستند تا درباره خطراتی آگاه شوند که آن‌ها را تهدید می‌کند. از طرف دیگر، وظیفه اخلاقی همه آموزگاران و مسئولان این است که دانش‌آموزان را نسبت به این خطرات آگاه کنند و آن‌ها را کاهش دهند.

نکته دیگری نیز وجود دارد که باید به آن توجه کرد. به محض اینکه دانش آموزان تحصیلات خود را به پایان ‌ببرند، ممکن است دیگر فرصت مناسبی برای آموزش این موضوعات به شیوه مناسب وجود نداشته باشد. بنابراین مدارس بهترین فرصت و غالباً تنها فرصت برای آموزش کودکان درباره مواد آلوده و سمی و عوامل آن در محیط زیست شان است؛ همچنین آموزش در این باره که چگونه می‌توانند خطرات مواد آلوده و سمی را برای خودشان، خانواده‌شان و جامعه کاهش دهند.

اما شناخت این خطرات و کاهش آن‌ها نیازمند چیزی بیش از توضیح علمی است یعنی آموزگاران و دانش آموزان باید به مسائل اجتماعی، سیاسی، تاریخی، فلسفی و اخلاقی مرتبط با محیط زیست نیز بپردازند تا عدالت در زمینه محیط زیست تحقق یابد و رابطه میان مردم و محیط زیست و کنش شهروندان تغییر کند.

به همین خاطر آموزش و پرورش به عنوان اصلی‌ترین نهاد در پرورش کودکان و نوجوانان می‌تواند نقش مهمی را به انجام برساند. افزایش سواد و دانش، ایجاد ذهن خلاق و نوآور، تشویق به انجام کارهای گروهی و آگاهی نسبت به محیط زیست، از جمله وظایف مهم آموزش و پرورش است. روش صحیح استفاده از منابع طبیعی، حفظ محیط زیست، شناخت مواد سمی و خطرناک و راه‌های جلوگیری از آن را می‌توان در نظام آموزشی به شیوه‌های مختلف آموزش داد. به همین خاطر کتاب‌های درسی برای آموزش این موارد به کودکان بسیار مهم هستند. از این جهت گنجاندن موضوعات مربوط به محیط زیست و شیوه‌های حفاظت از آن یا آگاهی از مواد سمی و خطرناک در محیط زیست، در کتاب‌های درسی می‌تواند توجه کودکان و نوجوانان را بیش از پیش به مسائل زیست محیطی جلب کند. این موضوعات را هم می‌توان با توجه به سن کودکان و نوجوانان انتخاب کرد.

علاوه بر آموزش‌هایی که در کتاب‌های درسی ارائه می‌شود، می‌توان از برنامه‌های عملی نظیر گردش‌های علمی یا طبیعت‌گردی به عنوان فرصت‌هایی برای آموزش‌های بهتر به منظور افزایش سواد زیست محیطی، افزایش مهارت‌های کودکان و نوجوانان در مواجهه با خطرات زیست محیطی و غیره استفاده کرد. این کار به آموزش مداوم و پایدار نیاز دارد.

انتهای پیام/