لعیا نورانی زنوز/ هیات نظارت بر مطبوعات، در آستانه برگزاری انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری، دستورالعملی را مصوب و به مدیران و فعالان رسانه‌ای ارسال کرد.

این دستورالعمل مجموعه‌ای از مفاد قانونی مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری در «قانون مطبوعات»، «قانون انتخابات ریاست جمهوری» و «فهرست مصادیق محتوای مجرمانه» را شامل می‌شود.

این مختص کشور ما نیست، در سراسر جهان این نظام‌های سیاسی هستند که حد و حدود فعالیت‌های رسانه‌ای را تعیین می‌کنند، در این سناریوی سیاسی فعالان رسانه‌ای نمی‌توانند متباین با اصول، خط مشی‌ و سیاست‌های تعریف شده‌ی حاکمیت فعالیت کنند.

نقش و کارکرد رسانه‌ها در نظام‌های سیاسی خواه اقتدارگرا باشند یا تمامیت‌خواه و یا آزادي‌خواه انکارنشدنی است چراکه در دنیای امروز قدرت زیادی دارند.

برخلاف تصور عمومی، رسانه‌ها صرفاً اطلاعات مهم را منتقل نمی‌کنند بلکه بر جامعه تأثیر می‌گذارند، نهادها را مسئول می‌دانند و به شهروندان امکان می‌دهند تا جامعه را مورد بررسی قرار دهند.

از همه مهمتر اینکه رسانه‌ها فرصت‌های زیادی را برای گسترش فضای مدنی و تسهیل گفتمان عمومی ارائه می‌دهند. این فرصت‌ها به ویژه به این دلیل مهم هستند که بسیاری از فعالیت‌های سیاسی در فضای فیزیکی آزادانه نیست.

رسانه‌ها در تنظیم اخبار، ساختن روایت‌ها و چارچوب‌بندی مسائل می‌توانند جنبه‌های خاصی از یک رویداد را برجسته کرده و بر آن تأکید کنند، در حالی که دیگران آنها را نادیده می‌گیرند یا کم‌اهمیت جلوه می‌دهند.

این مهم به ویژه در ایام انتخابات پررنگ‌تر جلوه می‌کند به طوری که رسانه‌ها می‌توانند با گرایش‌های ایدئولوژیکی و سوگیری‌های خود و پوشش رسانه‌ای تجمعات، مناظره‌ها و عملکرد نامزدها، اخبار را با چارچوب‌بندی خاصی ارائه ‌دهند و به طور بالقوه بر نگرش‌ها، دانش و برداشت افراد از نامزدها و تصمیم‌گیری‌های افراد تأثیر ‌گذارند.

بدون تردید افرادی که از رسانه‌های همسو با باورهای سیاسی خود استفاده می‌کنند ممکن است بیشتر دیدگاه‌های خود را تقویت کنند، در غیر اینصورت قرار گرفتن در معرض منابع رسانه‌ای متنوع می‌تواند به درک متعادل و ظریف‌تری از مسائل سیاسی منجر شود.

اما آنچه در این آوردگاه اهمیت دارد "آزادی رسانه‌ها" است. حق آزادی اطلاعات و آزادی رسانه‌ها پیش‌شرط‌های اساسی حق انتخابات آزاد هستند. رسانه‌ها باید در اطلاع‌رسانی به مردم آزاد باشند، بدون اینکه تحت هیچ گونه فشار سیاسی، اقتصادی یا غیره قرار گیرند و با رعایت اصول اخلاقی حرفه‌ای مورد توجه قرار گیرند.

انتخابات نه تنها برای رأی دادن در شرایط عادلانه، بلکه برای اطمینان از آگاهی شهروندان از نامزدها، احزاب و برنامه‌های سیاسی آنهاست. نامزدها باید بتوانند پیام‌های خود را به مردم منتقل کنند تا رأی‌دهندگان بتوانند آگاهانه انتخاب کنند پس به زبان ساده یک انتخابات دموکراتیک بدون آزادی رسانه‌ها و آزادی بیان غیرممکن است.

آزادی بیان برخاسته از استقلال فکر و وجدان است، به همه افراد و رسانه‌ها اجازه می‌دهد تا هر نوع اطلاعاتی را جستجو، دریافت، منتشر و به اشتراک بگذارند به ویژه اگر منافع عمومی در میان باشد.

از دست دادن آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها، فرآیندهای دموکراتیک را تضعیف می‌کند، اعتماد شهروندی را کاهش می‌دهد و آنها را از امکان مشارکت فعال دور می‌کند، بنابراین این وضعیت چنان ویرانی به بار می‌آورد که جبران‌ناپذیر است و نتیجه آن چیزی نخواهد بود غیر از کشور نامتوازن همراه با بحران هویت اجتماعی.

انتهای پیام/