محمدعلی خالق‌نژاد/ امسال روز خبرنگار با ایام شهادت سرور و سالار آزادگان و احرار جهان امام‌ حسین‌ بن علی (ع) و یاران باوفایش مقارن گشته. چه زیبا و بجا خواهد بود که یادی کنیم از بزرگ پیام‌رسان واقعه کربلا حضرت زینب کبری (س) که به واقع یک خبرنگار و خبررسان نهضت خونین حسينی (ع) بود که مردانه در حادثه کربلا ایستاد و هر چه در توان داشت برای ادای آنچه بر دوشش نهاده‌ بودند بکار بست. در واقع زینب کبری(س) خبرنگار واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری بود. پس حضرت زینب (س) علیرغم تحمل مصیبت‌ها و شدائد عظيم آن حادثه و ازدست دادن عزیزترین‌هایش به درستی پیام‌رسان عاشورا است‌ چرا که:" سِرّ نی در نینوا می ماند اگر زینب نبود کربلا در کربلا می ماند اگر زینب نبود‌" پس پربیراه نخواهد بود اگر آن حضرت را اسوه و الگوی خبرنگار راستین عاشورای حسینی (ع) دانسته و بهترین الگو برای خبرنگاری معرفی کنیم. با این مقدمه کوتاه مطالبی در وسع صاحب این قلم پیرامون روز خبرنگار در مرعی و منظر صاحبان قلم و اندیشه قرار می‌گیرد.

هر روز، روز توست... نگذار تو را بخرند جماعتی که از خدا نمی‌ترسند، از قلم تو هراس دارند و این تکلیف تو را مقدس می‌کند.

خبرنگاری، واژه‌ای ‌است خالی از هر ابهام و ایهامی. پشت نام خبرنگار اما، مملو از مهارت، دانش، تعهد، دقت، صداقت و درست‌نویسی است.

چنین روزی در تقویم ملی و به پاسداشت نام «شهید محمود صارمی» در تاریخ ما ثبت شد تا به بهانه این روز از تلاش این مرزبانان آزادی، عدالت و حقوق تقدیر به عمل آید.

بر همین اساس، معتقدم اهالی رسانه، رسالتی دارند که تنها با شوق آگاهی‌بخشی می‌توانند نویدبخش انجام آن باشند و خبرنگار و قلمش در اوج این اشتیاق است و همین شوق است که قوه محرک مدیران برای به حرکت در آوردن چرخه خدمت‌رسانی به مردم است.

واقعیت این است که بیان واقعیات جامعه، رسالتی است که بر دوش هر خبرنگار و نویسنده خبری سنگینی می‌کند و در واقع تعهدی است نسبت به آنچه که خود را در قبال انجام آن موظف می‌دانند.

آنان که در کار قلم اند و مدام در فکر نوشتن خوب می دانند که دغدغه داشتن، بزرگ ترین انگیزه برای خلق است و آنان که دغدغه ای ندارند خالقان خوبی هم نخواهند بود. خبرنگاران در زمره دسته نخستین‌اند و آدم‌های بی‌خیال هیچ گاه خبرنگار نخواهند شد. همه آنان که یا کار خبری کرده اند و حالا از آن دست شسته اند و یا همچنان با این حرفه پردغدغه روزگار می گذرانند به خوبی آگاهند که در همه حوزه های این راه پررمز و راز، هنر مدیریت کردن دغدغه ها اولویتی اساسی دارد. چه اگر کسی نتواند این دغدغه ها را هدایت کند اندک زمانی پس از همه کامیابی ها نصیبی جز ناکامی نخواهد داشت.

خبرنگاری یک هنر است و از آن مهم تر هنر اداره دغدغه ها. خبرنگار در کنار همه دغدغه خویشتن داری را هم به روی دغدغه های دیگران می گشاید و این همه با انگشت تدبیر او راه به جایی می برد. خبرنگار در این وادی سخت و آسان های پیاپی خود را می یابد و به دیگران نشان می دهد که دغدغه داشتن هنر است، هنری بزرگ که مثل همه هنر های جهان مشقت و صبوری می خواهد و میوه ای می دهد که شیرینی پاسخ آن در خور به همه رنج ها است .

خبرنگاری هر چند شغلی است به ظاهر لذت بخش، اما در باطن انبوهی از رنج ها و مشکلات طاقت فرسایی به‌همراه دارد که اگر لذت تاثیرپذیری اثرات و نوشته ها و مطالب آن را از نظر دور بداریم می تواند بسیار جانکاه و ملال آور باشد و سختی کار را دو چندان کند. بقول برخی دوستان؛ خبرنگاری شغل دلربایی است اما چنان دل مشغولی و دل افسردگی را در فرد به وجود می آورد که خانواده اش را فراموش می کند. همچنانکه می‌گویند: شغل خبرنگاری از برون دل می‌برد و از درون دل می‌ترکاند. بسیار اتفاق افتاده که خبرنگاران به خاطر انجام وظیفه خویش که همانا خبررسانی فوری و به‌موقع است اعضای خانواده دوستان و حتی منفعت‌های اقتصادی را از دست داده است.

در روزگاری که از آن به عصرانفجار اطلاعات و فنّ آوری نام می برند قطعا نقش خبرنگار به عنوان ابزار اطلاع‌رسانی، نقشی حیاتی و انکار نشدنی دارد. در دنیای کنونی با وجود فن‌آوری‌های ارتباطیِ پیشرفته و متعدد در امر دست‌یابی سریع به اطلاعات و منابع مختلف و با وجود درگیری‌هایی که به طور آشکار در بیشتر نقاط این کره خاکی فراگیر شده، کسب اطلاعات صحیح و قابل اطمینان، تنها از راه خبرنگارانی درست کار شدنی است. خبرنگاران که از مهره‌های اساسی این مهم به شمار می‌آیند، باید با قبول خطرهای فراوان به واقعیت مسأله پی ببرندوآن را به مردمان برسانند.

حرفه خبرنگاری، با خبر سر و کار دارد و آن را به شیوه‌های گوناگون به مخاطبان خود می‌رساند. این خبرباید ویژگی‌هایی داشته باشد تا مورد توجه بینندگان، شنوندگان و خوانندگان قرار گیرد. خبر خوب، خبری است که درست، روشن و جامع باشد. اگر خبر درست نباشد، مردم اندک اندک به خبررسان بی‌اعتماد می‌شوند و منبع خبری خود را تغییر می‌دهند.

در قرآن کریم هم می خوانیم: (یا اَیّهَا اَلَّذینُ آمَنوا  اِن جائَکُم فاسِقِ بِنَبَاءِ فَتَبَیَّنوا «اگر فاسقی برایتان خبری آورد، بدون تحقیق حرفش را نپذیرید». (سوره حجرات آیه ۶) براساس این آیه نیز خبر باید با صراحت و روشنی و به دور از ابهام و کنایه به دست مخاطب برسد. هم چنین خبری کامل است که به پرسش هایی که برای مخاطبانِ خبر به وجود می آید، پاسخ بدهد.

خبرنگار؛ واسطه مردم و مسئولان در دنیای کنونی که همگان سرگرم کار خویش‌اند و چندان به عملکرد حاکمان و نقد و بررسی آن‌ها توجه ندارند، این خبرنگاران رسانه‌ها هستند که با تیزهوشی و دقت، نقش واسطه بین مردم و مسئولان را ایفا می کنند. آن‌ها، از یک طرف درد دل مردم را می شنوند و به مقامات بالا انتقال می دهند و از سوی دیگر، پاسخ های مسئولان را به آگاهی مردم می‌رسانند.

نقد عملکرد خوب یا بد حاکمان در رسانه‌ها از دیگر وظایف خبرنگاران است که به بالندگی نظام و نیز پاسخگو بودن مسئولان یاری می رساند.

به راستی چه کسی می داند در زمان دفاع و جنگ تحمیلی، آن هنگام که رزمندگان در جبهه ها زیر بمباران اطلاعاتیِ رسانه های غربی و عربی بودند، چه کسانی خطر را به جان می خریدند و از بین گلوله ها، خمپاره ها و میدان های مین، گزارش و خبر تهیه می کردند؟ و حتی بسیاری از آنان جان شیرین خود را در این را فدا کرده و شهد شهادت می نوشیدند و این عزیزان و همه خبرنگاران راست کردار دفاع مقدس، با از جان گذشتگی وارد معرکه نبرد حق علیه باطل می شدند و قلم و دوربین به دست، به ثبت وقایع می پرداختند تا آیندگان بدانند که جهانخواران و زورگویان چه بر سر ملت مظلوم و انقلابی ایران آورده بودند.

به طور کلی خبرنگار در محل وقوع رویدادها، چشم و گوش رسانه و چشم و گوش مردم است. او باید با استفاده از ویژگی های خدادادی و نیز خصوصیاتی که در دوره های آموزشی دیده، به کشف حقیقت ها بپردازد و آن را در کمترین زمان به مخاطبان خود برساند. گاه خبرنگاران تیزهوشی پیدا می شوند که با توجه به حوادث پیش آمده و نیز تجربه های گذشته، به پیش بینی حوادث آینده می پردازند و به مردم در مورد منافع ملی، اعتقادات و نیز فرهنگ حاکم هشدارهایی می دهند. خبرنگار خوب، خبرنگاری است که از خطر کردن نهراسد و همواره به دنبال کشف حقیقت باشد. ذوق و استعداد خود را به نمایش می‌گذاشتند.

یکی از مهم ترین ویژگی های خبرنگار، داشتن عشق و علاقه و قریحه خبرنگاری است. بر این اساس، کسی باید وارد عرصه جذّاب و در عین حال پر مخاطره خبرنگاری شود که ضمن داشتن این استعداد ذاتی از هنر واژه گزینی، شمّ خبری، حوصله زیاد و نگاه موشکافانه و دقیق نیز برخوردار باشد و با پرهیز از احساسات، بکوشد رویدادها را همان طور که اتفاق افتاده منتشر کند، نه آن طور که خود می خواسته اتفاق بیفتد.

سرعت در تصمیم گیری و انتقال سریع خبر، از ویژگی های اساسی خبرنگاری است. حساسیت خبررسانی، نیاز مخاطبان به دانستن سریع و به موقع خبرها برای اتخاذ تصمیم درست و نیز افزایش رسانه ها و رقابت میان آن ها، بر ضرورت «سرعت» در کار خبررسانی افزوده است. کمترین تعلل در انعکاس سریع رویدادها، به کاهش اعتبار رسانه و در ادامه، مرگ رسانه و بی خاصیت شدن آن می انجامد. البته باید توجه داشت که هیچ گاه نباید سرعت انتشار را جانشین صحت و درستی خبر کرد؛ زیرا دروغ پراکنی در نهایت به ضرر کمپانی خبری خواهد انجامید و اعتماد مخاطبان را به رسانه مورد نظر کاهش داده و بی اعتماد خواهد کرد.

انتهای پیام/