دکتر ساناز نیکومنش / زندگی پر‌اضطراب شهری، نیازمند کنترل بر خود است. در شرایطی که مردم زندگی را نسبت به گذشته بر خود سخت‌تر می‌گیرند و باید بر مشکلات تمام‌نشدنی زندگی دیجیتال امروز غلبه کنند، کنترل خشم برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار ضروری به نظر می‌رسد. اتفاقات ناگواری که از آن صحبت می‌کنیم، زوایای گوناگونی دارد. بارها دیده شده که در منازعات خیابانی بر سر پیدا‌کردن جای پارک، مشکلات عدیده‌ای برای طرفین دعوا پیش آمده و با یک ضربه دو زندگی از هم پاشیده شده. از طرفی به دلیل کنترل‌نکردن خشم و اضطراب، سکته قلبی همیشه در کمین ماست. این در حالی است که کنترل خشم می‌تواند شرایطی را مهیا کند که آدم‌ها در زندگی ماشینی امروز صبورتر و قوی‌تر با مشکلات مبارزه کنند.

*خشم چیست

پیش از هر چیز برای غلبه بر هر مشکلی باید معنا و محتوای آن را فهمید. مطابق علم روان‌شناسی خشم یکی از واکنش‌های عاطفی فردی است که درجه‌بندی‌های مختلفی دارد.

خشم می‌تواند از یک کدورت ذهنی تا عصبانیت و جنون تغییر حالت پیدا کند. در هنگام بروز خشم است که ضربان قلب بالا می‌رود و گاهی افزایش فشار خون را نیز به همراه دارد، خشم به دلیل ایجاد هیجانات فردی باعث ترشح آدرنالین نیز می‌شود. در ضمن باید بدانید که خشم با خشونت کاملا تفاوت دارد. همان‌طور‌که اشاره شد، خشم یک حس است؛ اما وقتی به خشونت تبدیل می‌شود، در‌واقع ما به آن فعلیت بخشیده‌ایم. برای اینکه خشم به خشونت تبدیل نشود، باید تکنیک‌هایی را در نظر داشت و همیشه از آنها استفاده کرد. اولین پیشنهادی که درباره کنترل خشم وجود دارد، رهاکردن اتفاقی است که شما را تا مرز خشونت پیش برده است. برای مثال وقتی وارد یک بحث ناراحت‌کننده می‌شوید، پیش از آنکه صدای‌تان بلند شود، بحث را به زمان دیگری واگذار کنید. این اتفاق می‌تواند در بحث‌های زناشویی و خانوادگی بسیار مثمرثمر واقع شود‌ اما وقتی رانندگی می‌کنید و عصبانی می‌شوید، نمی‌توانید مثلا در وسط اتوبان ماشین را رها کرده و رانندگی را به زمان دیگری موکول کنید، بهترین عکس‌العمل شاید در این مواقع کشیدن نفس‌های عمیق و شمردن تا شماره 10 است. وقتی شما در ترافیک برای سبقت‌ گرفتن از ماشین شخص جلویی‌ دچار تنش می‌شوید، به این فکر کنید که جلو‌افتادن از یک ماشین در ترافیک صعب‌العبور شما را برنده نمی‌کند... .

*شکلات را فراموش نکنید

وقتی عصبانی می‌شوید، خوردن یک شکلات کوچک شیرین به شما کمک شایانی می‌کند. اگر کسی هستید که همیشه زود عصبانی می‌شوید، سعی کنید در نزدیکی‌تان یک تکه کاکائوی خوشمزه داشته باشید. خوردن شکلات به دلیل داشتن شکر ذهنتان را آرام می‌کند. شکلات همیشه راه‌حل خوبی برای غلبه بر عصبانیت است. شکلات‌ها باعث می‌شوند ذهن‌تان از مسئله‌ای که درگیر شده، دور شود.

*درد  را شناسایی کنید...

در هنگام فکر‌کردن در زمینه کنترل سعی کنید مشکل اصلی را شناسایی کنید؛ سپس ببینید که آیا قادرید برای از میان بردن آن مشکل، رفتار سازنده‌ای در پیش بگیرید. مثلا اگر درباره مشکلات ارتباطی با اعضای خانواده، کاری، درسی و... عصبانی هستید، ببینید برای از‌میان‌بردن مشکل چه می‌توانید بکنید. وقتی به بحران پیش‌آمده فکر کنید و به بررسی زوایای آن بپردازید، تجزیه و تحلیل آن باعث می‌شود متوجه شوید راه‌حل‌هایی وجود دارد و ماجرا به آن پیچیدگی‌ها نیست. فراموش نکنید این فقط مرگ است که درمان ندارد.

*یک لیوان آب خنک همه چیز را حل می‌کند

وقتی عصبانی می‌شوید، ضربان قلب بالا می‌رود و نفس‌ها به‌ شماره می‌افتد، برای کنترل این حالت و جلوگیری از درگیر‌شدن مغز و عدم تصمیم‌گیری صحیح یک لیوان آب خنک به شما کمک می‌کند. خوردن آب خنک باعث ایجاد شوک در بدن و فراموشی لحظه‌ای اتفاق پیش‌آمده می‌شود، این امر باعث می‌شود که برای لحظه‌ای آرامش به وجود شما بازگردد و بتوانید منطقی‌تر تصمیم بگیرید... .

*آن‌قدرها هم مهم نیست...

در شرایط بروز خشم هیچ‌وقت به این ماجرا فکر کرده‌اید که چقدر اتفاق ایجاد‌شده حائز اهمیت است؟ خیلی وقت‌ها بعد از یک دعوای درست و حسابی متوجه می‌شویم که آن‌قدرها هم مهم نبود! البته ممکن است برای فهمیدن چنین ماجرایی دیر شده باشد. وقتی برای جای پارک با کسی گلاویز شده‌اید یا می‌خواهید کسی حقتان را نخورد‌ اما اینجا یادتان می‌رود که شما خودتان حق خودتان را پرداخت نکرده‌اید! حق شما داشتن آرامش است. این دعوای کودکانه شما می‌تواند تمام روزتان را خراب کند، بعد هم می‌تواند منجر به اتفاقات دیگری بشود، شما عصبانی می‌شوید و این عصبانیت را با خود به خانه می‌برید، در خانه دعوا می‌کنید، با همسرتان جر‌و‌بحث می‌کنید و شب را با درد قفسه سینه به رختخواب می‌روید... . همه اینها در کنار هم و به‌مرور خطر ایجاد سکته قلبی را در شما افزایش می‌دهد... . البته باید یک نکته را در نظر داشته باشید؛ این راه‌حل‌ها می‌تواند مقطعی به کمک شما بشتابد. در‌صورتی‌که شما در کنترل خشم مهارت ندارید و زیاد عصبانی می‌شوید، به شما پیشنهاد می‌کنیم به یک روان‌شناس مراجعه کنید. مسئله‌ای که نباید فراموش کنید، این است که ما کار می‌کنیم که زندگی خوبی داشته باشیم، زندگی نمی‌کنیم که کار داشته باشیم. همه تلاش‌های ما در راستای داشتن یک زندگی خوب است، این تلاش‌ها را با خشونت از بین نبریم... .

روان‌شناس بالینی

انتهای پیام/