فاطمه حاجیزاده/ زمستان سال پیش برخی نمایندگان مجلس با طرح دو فرویتی، اصلاحیه بیمه کارگران ساختمانی را که خود تصویب کردند دوباره به مجلس بازگرداندند و حالا چهار ماه است که خبری از بررسی مجدد آن نیست.
در حالی زمستان سال پیش کارگران ساختمانی با ابلاغیه اصلاحیه ماده 5 بیمه آنها توسط رئیس مجلس برای اجرا، بهاری شده بود و طعم شیرین آن را مزهمزه میکردند که برخی نمایندگان مجلس بلافاصله با طرح دو فوریتی طرح تصویبشده خود را وتو کرده و دوباره از اجرای بیمه کردن کارگران ساختمانی جلوگیری کردند. همین بود که طعم شیرین کارگران ساختمانی به گس تبدیل شد.
اواخر بهمن ماه بود که رئیس مجلس یازدهم مصوبه تأییدشده بهارستان در مورد اصلاح ماده 5 بیمه کارگران ساختمانی را برای اجرا به دولت ابلاغ کرد. با این ابلاغیه دیگر دیوار حاشا برای کارفرمایان کوتاه و دیوار کارگران ساختمانی بلند میشد و حدود یک میلیون و 200 هزار کارگر ساختمانی سرپرست خانوارهای کمدرآمد تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار میگرفتند.
تا پیش از اجرای این مصوبه روال اینگونه بود که منبع درآمد بیمه کارگران ساختمانی از محل صدور پروانههای ساخت تأمین میشد، به این شکل که در ازای صدور هر پروانه، ۱۵درصد هزینه به حساب سازمان واریز و بابت بیمه کارگران، صرف میشد. سازمان تأمین اجتماعی میگفت که ۱۵درصد کفایت ۶۰۰هزار نفر بیمه شده بخش ساختمان را نمیکند؛ به همین دلیل درخواست داشت تا منابع درآمدی در ماده ۵ اصلاح شود.
در این راستا مطابق مصوبه مجلس مقرر شد که سهم ۲۰ درصدی کارفرما در بیمه کارگران ساختمانی در نظر گرفته شود. یعنی کارفرما موظف است ۸ درصد از مزد هر کارگر به ازای ساخت هر متر از ساختمان با ضریب بین نیم تا ۱۴درصد را به عنوان سهم خود برای پرداخت حق بیمه کارگر ساختمانی پرداخت کند.
اما هنوز ابلاغیه رئیس مجلس برای اجرایی کردن آن به دولت، به پاستور نرسیده بود که برخی نمایندگان از تغییر دوباره ماده 5 قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی خبر دادند. بهانه آنها این بود موادی که توسط خودشان در این اصلاحیه به تصویب رسیده است، موجب ایجاد مشکل برای فرایند صدور پروانههای ساختمانی در سراسر کشور خواهد شد. برخی بهارستاننشینان، معتقد بودند که این اصلاحیه باعث کاهش صدور پروانههای ساختمانی خواهد شد و همچنین عدالتی بین هزینههای انجامشده کارفرماهای ساختمانی وجود ندارد. به این ترتیب تنها راه را در اصلاح قانون دیدند.
آنها آنقدر برای عدم اجرای این طرح عجله داشتند که با طرح دو فوریتی آن را دوباره به کمیسیونهای مربوطه مجلس بازگرداندند اما با گذشت حدود 4 ماه از بازگشت این طرح به بهارستان، هنوز خبری از بررسی دوباره طرح بیمه کارگران ساختمانی نیست. انگار قدرت چانهزنی بساز و بفروشها آنقدر بالا بوده که این طرح در بایگانی کمیسیونهای مربوطه فعلاً جاخوش کند.
این همان موضوعی بود که اهالی جامعه کارگری از آن نگران بودند. به گفته آنها سه سال طول کشید تا طرح قبلی بیمه کارگران ساختمانی به تصویب برسد، دژاوویی که کارگران ساختمانی به آن دچار شدهاند؛ کارگرانی که از محرومترین و مظلومترین اقشار جامعه هستند و همواره مورد بیمهری و بیتوجهیهای مسئولان قرار گرفتهاند.
جامعه کارگری در عین نبود شغل مناسب، با افزایش سرسامآور قیمت مواد غذایی مواجه بوده و وضعیت زندگی این قشر سختتر شده است، تازه این زمانی است که ما از نیازهایی همچون مسکن و پوشاک چشمپوشی کرده باشیم!
علی رمضانی، 50 ساله یکی از کارگران ساختمانی در ارومیه با گلایه از وضعیت معیشتی و بیمهای خود بیان می کند: کارگران ساختمانی نه بیمه دارند و نه آنچنان وضعیت کار و ساختمان سازی مناسب است.
وی می افزاید: من به عنوان یک کارگر ساختمانی امنیت جانی و شغلی ندارم و بیشتر اوقات برای تامین مایحتاج زندگیام دچار مشکل می شوم، من از دولت و مسئولان خواهان حل مشکلات کارگران هستم.
صمد قربانی نیز در این زمینه می گوید: کارگران ساختمانی هیچ درآمد ثابتی ندارند و اگر یک روز هم کار نکنند به مشکل برخورده است.
وی تصریح می کند: در حال حاضر نبود بیمه و نان، دغدغه اصلی ما کارگران ساختمانی است چون یک کارگر ساختمانی باید 35 سال کار کند تا بازنشسته شود اما یک کارمند پشت میزنشین 25 تا 30 بعد باز نشسته میشود و این کار اصلا منصفانه نبوده و در حق کارگران ظلم بزرگی است.
یک فعال کارگری هم مساله بیمه را نگرانکننده توصیف می کند و می گوید: با شرایط فعلی امیدی نداریم که کارگرانی که یکی از سختترین مشاغل دنیا را برعهده دارند بتوانند از بیمهی حداقلی تامین اجتماعی و حمایتهای آن بهرهمند شوند.
محمد صادقی متذکر می شود: کارگر ساختمانی با ۴۰ سال کار مداوم نمیتواند بازنشست شود، ۴۰ سال کاری که هر روز آن خطر و فرسودگی بوده و جسم و جان کارگر را به شدت تحلیل برده است.
وی می افزاید: نه تنها همهی کارگران ساختمانی باید بدون استثنا بیمه شوند بلکه باید شغلشان در تمام رستهها مشمول مشاغل سخت و زیانآور باشد تا بتوانند از بازنشستگی پیش از موعد بهرهمند باشند.
صادقی تاکید می کند: درمان مناسب و رایگان تحت پوشش بیمه، بازنشستگی پیش از موعد و دریافت مستمری مناسب در ایام بازنشستگی، حق کارگرانیست که هر روز در معرض سقوط از ارتفاع یا اصابت جسم سخت قرار دارند و برای سازندگی کشور از جان مایه میگذارند.
وی بیان می کند: بساز و بفروشها یکی از سرمایهدارترین کارفرمایان هستند اما به جرأت میتوان گفت که هیچ گروهی از کارفرمایان به اندازهی آنها از زیر بار پرداختِ حق بیمه کارگران فرار نکردهاند. نمایندگان مجلس تا جایی از کارفرمایان دفاع کردند که حتی قانون مصوبِ خود را نیز کنار گذاشتند و اگر مخالفتِ شورای نگهبان نبود، به همان قانون سال ۹۳ برمیگشتند.