دکتر علی معین‌فر؛ پژوهشگر و جامعه‌شناس فرهنگی
یکی از مسائلی که امروز در جامعه ایران مطرح است، موانع و چالش‌های در راه جامعه‌پذیری درست در راستای آشنایی شهروندان با حقوق شهروندی خود می‌باشد، چرا که ساختار و سازمان فعالیت‌های جمعی شهروندان از همان ابتدا باید بر مبنای آرمان‌های مردم‌سالارانه شکل بگیرد. لذا در جامعه‌پذیری یکی از عناصر کارا در آشنا نمودن شهروندان از هر قومیتی با حقوق شهروندی خود عنصر آگاه‌سازی است.
آگاه‌سازی به معنی مطلع کردن شهروندان در مورد حقوق و وظایفشان و نیز نشان دادن راه‌های مشارکت فعال آنان در تمامی عرصه‌ها است که عموما با مقوله آموزش و تقویت جامعه مدنی و شیوه های صحیح مشارکت همراه است.
شهروندان آگاه با تقویت فرهنگ گفتگومحور به جای مقابله‌محور می‌توانند آگاهانه چرخ اداره امور کشور را به گردش در آوردند و با بصیرت و اعتقاد و علاقه مندی، بر امور حکمرانان نظارت داشته باشند. اولین شرط آگاه‌سازی "دولت شفاف نه سایه" است و دومین شرط آن "دولت اطلاع‌رسانی نه پنهان‌کار" است.
در شرط نخست، دستگاه‌های اداری وسازمانی باید تمامی فرایندها، تصمیمات و اقداماتشان را به طور شفاف در اختیار عموم مردم قرار دهند تا شهروندان بتوانند به مثابه ناظران اصلی بر ارکان خدمتگزاران خود نظارت داشته باشند. این امر امروزه علی القاعده با وسایل ارتباط جمعی خصوصا درگاه‌های اینترنتی بدون فیلترینگ و نیز بکارگیری فناوری اطلاعات صورت می‌گیرد.
شرط دوم، ناظر به تکلیف دستگاه‌های اداری به اطلاع‌رسانی است که شهروندان را از حقوق خود و نیز فرصت‌های شغلی و مشارکت در اداره بعضی امور مطلع می‌سازند و آن را بر این امر ترغیب نموده و نحوه تعامل، انجام فعالیت و عملکرد لازم در این حوزه‌ها را به متقاضیان آموزش می‌دهند.
بنابراین آموزش و تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد به وسیله فعالیت‌های جمعی در راستای به دست آوردن اهداف مردمی، یک ابزار بسیار مهم است. به یک معنا این آموزش انواع جدیدی از شهروندان را آماده می‌کند که آنها بتوانند در جامعه بعد از انتخابات ۱۴۰۳، نقش‌های مسئولیت‌پذیرانه‌شان را به نحو شایسته‌ای ایفا کنند.
انتهای پیام/